ESG – một phần không thể thiếu trong câu chuyện IR tương lai

Nhằm nâng cao chất lượng, mở ra khả năng thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế quy mô lớn, ổn định và dài hạn cho thị trường chứng khoán Việt Nam, Báo Lao Động phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức hội thảo chuyên đề “Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế” ngày 30.7.

Báo Lao Động trân trọng giới thiệu tới độc giả tham luận: Tham luận: “ESG – một phần không thể thiếu trong câu chuyện IR tương lai” của ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi.

ESG: Từ chuẩn mực toàn cầu đến triết lý phát triển doanh nghiệp

Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng đối mặt với những thách thức sâu sắc – từ biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội, khủng hoảng đạo đức kinh doanh đến suy thoái môi trường – câu hỏi đặt ra cho cộng đồng doanh nghiệp không còn là “có nên quan tâm đến ESG hay không?”, mà là “doanh nghiệp sẽ còn tồn tại bao lâu nếu thiếu ESG?”. Đây không còn là một lựa chọn mang tính hình thức, mà đã trở thành một điều kiện sống còn trong hệ sinh thái kinh doanh hiện đại.

ESG – viết tắt của Environmental (Môi trường), Social (Xã hội), và Governance (Quản trị) – đang được các định chế tài chính, quỹ đầu tư, sàn giao dịch chứng khoán và tổ chức xếp hạng quốc tế coi là hệ khung giá trị nền tảng, là “la bàn chỉ hướng” cho dòng vốn thông minh, dài hạn và có trách nhiệm. Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu đang tái cấu trúc mạnh mẽ theo hướng đề cao tính bền vững và minh bạch, ESG không chỉ là một bộ tiêu chí quản trị tốt, mà còn trở thành điều kiện cần để doanh nghiệp có thể tiếp cận được với các quỹ đầu tư lớn, đặc biệt là dòng vốn quốc tế đang ngày càng khắt khe với các chuẩn mực về phát triển bền vững.

Đối với các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán – vốn là nhóm chịu sự giám sát công khai từ cả nhà đầu tư và cơ quan quản lý – ESG càng mang ý nghĩa chiến lược. Các nhà đầu tư hiện đại, nhất là khối đầu tư tổ chức và các quỹ ESG quốc tế, không còn nhìn doanh nghiệp chỉ qua lăng kính lợi nhuận hay chỉ số tài chính ngắn hạn. Thay vào đó, họ đặt ra những câu hỏi mang tính bản chất và dài hạn hơn: doanh nghiệp này đóng góp như thế nào cho một môi trường sống bền vững? Doanh nghiệp có thực sự chăm lo đến người lao động và cộng đồng xung quanh? Văn hóa quản trị nội bộ có minh bạch, chính trực và hướng đến giá trị lâu dài hay chỉ mang tính đối phó?

Chính trong bối cảnh ấy, vai trò của IR – Investor Relations, tức bộ phận quan hệ nhà đầu tư – cần được tái định nghĩa. IR không còn chỉ là người tổng hợp dữ liệu tài chính hay chuẩn bị tài liệu công bố thông tin định kỳ. IR hiện đại cần trở thành cầu nối chiến lược giữa “niềm tin thị trường” và “giá trị cốt lõi của doanh nghiệp”. Đặc biệt, trong lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, khi các tiêu chí công bố thông tin, minh bạch ESG và tiếp cận vốn quốc tế ngày càng được thắt chặt, đội ngũ IR sẽ là người giữ vai trò then chốt trong việc chuyển hóa các cam kết phát triển bền vững của doanh nghiệp thành ngôn ngữ thị trường, để thuyết phục không chỉ cổ đông trong nước mà cả các nhà đầu tư toàn cầu.

ESG vì thế không còn là một khái niệm “xa vời”, mà chính là nội dung chiến lược – nơi IR trở thành người kể chuyện tin cậy nhất của doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán hiện đại.

ESG: Một phần không thể thiếu trong bản sắc IR tương lai

Trong các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán, vai trò của bộ phận quan hệ nhà đầu tư (IR) đã từng được định vị khá rõ: đó là nơi cung cấp thông tin tài chính, quản trị doanh nghiệp và truyền thông kết quả kinh doanh cho cổ đông và thị trường. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên ESG – nơi giá trị phát triển bền vững trở thành tiêu chí hàng đầu của nhà đầu tư tổ chức và quỹ toàn cầu – vai trò của IR đã thay đổi một cách căn bản.

IR không còn chỉ là người “truyền đạt số liệu”, mà phải trở thành “người kể chuyện có trách nhiệm”. Đó là người có khả năng chuyển tải những nỗ lực, giá trị và cam kết phát triển bền vững của doanh nghiệp thành một câu chuyện liền mạch, thuyết phục và truyền cảm hứng – từ góc nhìn của nhà đầu tư, đặc biệt là các quỹ ESG quốc tế.

Trước hết, IR cần chuyển dịch trọng tâm từ việc trình bày các chỉ số tài chính thuần túy sang việc phản ánh đầy đủ “giá trị sống” của doanh nghiệp. Một báo cáo tài chính đẹp ngày nay không còn đủ để thuyết phục nhà đầu tư lớn. Họ muốn thấy một hệ thống báo cáo ESG có cấu trúc, có dữ liệu định lượng rõ ràng, được xác minh độc lập. Những thông tin như lượng khí thải CO₂, tỉ lệ sử dụng năng lượng tái tạo, tỉ lệ nữ giới trong ban lãnh đạo, cơ chế phòng chống tham nhũng, chính sách phát triển con người… đang dần trở thành những chỉ tiêu thiết yếu nằm trong hệ sinh thái thông tin IR của doanh nghiệp niêm yết.

Trên thị trường chứng khoán hiện đại, nơi mà việc nâng hạng không chỉ phụ thuộc vào thanh khoản hay quy mô vốn hóa mà còn đòi hỏi minh bạch thông tin phi tài chính, thì chất lượng báo cáo ESG và khả năng truyền tải nhất quán của IR đóng vai trò rất quan trọng. Đó là chìa khóa để doanh nghiệp thu hút dòng vốn dài hạn, tiếp cận được với các quỹ đầu tư có chiến lược bền vững, đồng thời tăng định giá doanh nghiệp thông qua mức độ tin cậy mà thị trường gán cho họ.

Trong bối cảnh nhà đầu tư ngày càng kỳ vọng nhiều hơn vào trách nhiệm xã hội và môi trường của doanh nghiệp, IR không chỉ là bộ phận hỗ trợ thông tin, mà chính là người dẫn dắt niềm tin – người biến dữ liệu thành câu chuyện, và câu chuyện thành giá trị vốn hóa.

Từ chỉ số sang giá trị sống

Trong bối cảnh nhà đầu tư toàn cầu ngày càng ưu tiên yếu tố bền vững, một báo cáo tài chính đẹp, dù quan trọng, cũng không còn đủ để tạo dựng niềm tin trên thị trường chứng khoán. Các nhà đầu tư tổ chức – đặc biệt là các quỹ ESG – đang chuyển sự chú ý từ lợi nhuận ngắn hạn sang năng lực phát triển dài hạn và đóng góp xã hội của doanh nghiệp.

Thay vì chỉ đánh giá doanh nghiệp qua doanh thu, lợi nhuận hay tăng trưởng EPS, nhà đầu tư ngày nay đòi hỏi một hệ thống thông tin ESG toàn diện, được tích hợp vào báo cáo thường niên hoặc công bố riêng theo chuẩn quốc tế. Những dữ liệu định lượng như lượng khí thải carbon, tỉ lệ sử dụng năng lượng tái tạo, tỉ lệ nữ giới trong ban lãnh đạo, chính sách đa dạng và hòa nhập, cơ chế phòng chống tham nhũng, cam kết với cộng đồng… trở thành tiêu chí không thể thiếu trong hệ sinh thái thông tin mà bộ phận IR cần chủ động cung cấp.

Đối với các doanh nghiệp niêm yết, việc chuẩn hóa và minh bạch hóa thông tin ESG không chỉ giúp nâng cao hình ảnh thương hiệu hay thể hiện trách nhiệm xã hội, mà còn là điều kiện cần để tiếp cận các dòng vốn đầu tư quốc tế có chọn lọc. Nhiều quỹ đầu tư lớn trên thế giới hiện nay đã áp dụng các bộ lọc ESG để loại trừ những doanh nghiệp không đáp ứng được chuẩn mực bền vững – bất kể lợi nhuận tài chính có hấp dẫn đến đâu.

Đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực thực hiện lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán, yêu cầu về minh bạch thông tin ESG đang được đẩy lên như một trong những tiêu chí trọng yếu. Chính vì vậy, IR không thể chỉ báo cáo “những gì thị trường yêu cầu”, mà cần đi trước một bước, chủ động xây dựng một hệ thống dữ liệu ESG đầy đủ, có tính kiểm chứng và được truyền tải nhất quán bằng ngôn ngữ thị trường. Đây chính là cách doanh nghiệp kiến tạo lòng tin, cải thiện định giá và thu hút dòng vốn dài hạn, chất lượng cao.

Từ tuân thủ sang chủ động tạo chuẩn mực

Trong thời kỳ đầu, nhiều doanh nghiệp tiếp cận ESG như một nghĩa vụ tuân thủ – chỉ hành động khi bị yêu cầu, khi nhà đầu tư chất vấn hoặc khi cơ quan quản lý đặt ra quy định cụ thể. Tuy nhiên, cách tiếp cận này đã không còn phù hợp với bối cảnh hiện nay, đặc biệt là với các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán – nơi mọi thông tin công bố đều tác động trực tiếp đến định giá và niềm tin của nhà đầu tư.

Doanh nghiệp dẫn dắt thị trường là doanh nghiệp không chờ đợi, mà chủ động tích hợp ESG vào chiến lược phát triển, thiết kế sản phẩm, vận hành hệ thống quản trị và xây dựng văn hóa tổ chức. ESG không thể là lớp trang điểm bên ngoài, mà phải trở thành phần lõi trong mọi quyết định kinh doanh.

Trong hành trình đó, bộ phận quan hệ nhà đầu tư (IR) đóng vai trò là người định hình hệ chuẩn mới – không chỉ với thị trường bên ngoài, mà cả bên trong nội bộ doanh nghiệp. IR chính là cầu nối truyền tải triết lý ESG từ ban lãnh đạo tới cộng đồng đầu tư, từ cam kết thành hành động, từ dữ liệu thành niềm tin. Đây là vai trò mang tính thiết kế hệ thống: giúp doanh nghiệp không chỉ đạt chuẩn, mà còn tạo ra chuẩn mực mới, phản ánh giá trị dài hạn chứ không dừng lại ở đối phó tức thời.

Từ phòng thủ sang kiến tạo lợi thế cạnh tranh

ESG không đơn thuần là một yêu cầu mới của nhà đầu tư, mà chính là một hình thức tái cấu trúc niềm tin thị trường. Việc doanh nghiệp xây dựng chiến lược ESG bài bản, có hệ thống và minh bạch là cơ hội để chuyển dịch từ tư thế phòng thủ sang thế chủ động kiến tạo lợi thế cạnh tranh.

Một doanh nghiệp niêm yết thực hiện ESG hiệu quả có thể tiếp cận được với dòng vốn dài hạn và chiến lược từ các quỹ đầu tư lớn, đặc biệt là các quỹ ESG đang ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản đầu tư toàn cầu. Chính sự minh bạch, cam kết và ổn định về mô hình quản trị, môi trường và xã hội sẽ giúp doanh nghiệp tăng mức độ tin cậy với thị trường, từ đó cải thiện hệ số định giá như P/E và P/B.

Không chỉ dừng ở nâng định giá, ESG còn giúp doanh nghiệp giảm chi phí vốn nhờ mức độ rủi ro thấp hơn – một yếu tố ngày càng được các định chế tài chính, tổ chức xếp hạng tín nhiệm và ngân hàng thương mại tính đến trong quá trình thẩm định. Đồng thời, việc tích hợp ESG ngay từ đầu sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng thâm nhập và mở rộng thị phần tại các thị trường phát triển có yêu cầu cao về bền vững như EU, Mỹ, Nhật Bản – nơi ESG đã trở thành “giấy thông hành” bắt buộc cho mọi nhà cung cấp toàn cầu.

Với những lợi thế như vậy, có thể khẳng định: ESG không còn là lựa chọn bên lề, mà đang trở thành đòn bẩy cạnh tranh cốt lõi trên thị trường chứng khoán trong nước và quốc tế. Và IR, với vai trò dẫn dắt thông tin và niềm tin, cần là người tiên phong trong quá trình chuyển hóa này.

ESG không chỉ là truyền thông – đó là bản chất của doanh nghiệp

Một trong những sai lầm phổ biến là doanh nghiệp coi ESG như một công cụ truyền thông – một “tấm áo đẹp” dùng để thuyết phục nhà đầu tư. Tuy nhiên, trong thời đại minh bạch thông tin và dữ liệu có thể kiểm chứng, những gì được truyền thông phải xuất phát từ giá trị nội tại. IR thời ESG không thể chỉ là người phát ngôn, mà phải là người soi gương nội tâm cho cả doanh nghiệp, phản ánh trung thực mối quan hệ giữa lời cam kết và hành động thực tế.

ESG không thuộc riêng về một phòng ban, càng không phải là sáng kiến đối phó ngắn hạn. Đó là nội hàm chiến lược, đòi hỏi doanh nghiệp thay đổi từ gốc rễ – từ cách thiết kế sản phẩm, phát triển con người, xây dựng hệ thống cho đến hình thành văn hóa tổ chức. Mỗi trụ cột của ESG đều phải được cụ thể hóa, vận hành hàng ngày và được minh chứng rõ ràng trước thị trường, đặc biệt là trong môi trường niêm yết vốn chịu giám sát công khai và tiêu chuẩn quốc tế ngày càng cao.

ESG trong sản phẩm

Doanh nghiệp cần thiết kế và cung cấp sản phẩm có trách nhiệm với môi trường, khách hàng và xã hội. Điều này bao gồm việc kiểm soát chất lượng, kéo dài vòng đời sản phẩm, nâng cao khả năng tái chế, giảm thiểu tác động môi trường trong quá trình sản xuất, và bảo đảm công bằng xã hội trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

Các yếu tố này không chỉ là yêu cầu từ người tiêu dùng, mà còn là tiêu chí đánh giá quan trọng của các nhà đầu tư chuyên nghiệp – đặc biệt là các quỹ ESG, quỹ hưu trí và nhà đầu tư tổ chức toàn cầu. Trên thị trường chứng khoán, những doanh nghiệp chủ động tích hợp ESG vào thiết kế và quản trị sản phẩm thường sẽ được định giá cao hơn nhờ mức độ bền vững và khả năng kiểm soát rủi ro dài hạn.

ESG trong con người

Nguồn nhân lực chính là cốt lõi của mọi mô hình phát triển bền vững. Một doanh nghiệp theo định hướng ESG cần thể hiện rõ cam kết đối với công bằng trong tuyển dụng, sự đa dạng trong đội ngũ lãnh đạo, tạo cơ hội phát triển năng lực toàn diện cho người lao động, và bảo vệ đầy đủ quyền lợi chính đáng của họ.

Đây không chỉ là một giá trị nhân văn mà còn là yếu tố định hình sự tin tưởng từ cộng đồng đầu tư. Trong quá trình sàng lọc và lựa chọn danh mục, nhiều nhà đầu tư ESG đặt tiêu chí về nhân sự lên hàng đầu – bởi đây là chỉ dấu quan trọng phản ánh mức độ trưởng thành trong quản trị và khả năng tạo ra giá trị dài hạn.

ESG trong hệ thống

Để ESG không chỉ nằm trên văn bản, mà thực sự được triển khai hiệu quả, doanh nghiệp cần tích hợp nó vào hệ thống quản trị nội bộ. Từ các chính sách kiểm soát nội bộ, quy trình giám sát hoạt động của Hội đồng quản trị, cho đến khung đánh giá rủi ro ESG – tất cả phải được thiết lập đầy đủ, rõ ràng và vận hành thường xuyên.

Trong môi trường niêm yết, nơi doanh nghiệp chịu sự giám sát từ cổ đông, sàn giao dịch và cơ quan quản lý, tính thực chất trong vận hành ESG là yếu tố được nhà đầu tư kiểm chứng kỹ lưỡng. Những doanh nghiệp chỉ dừng lại ở cam kết mà thiếu cơ chế thực thi sẽ nhanh chóng bị loại khỏi “bản đồ đầu tư dài hạn” của các định chế tài chính toàn cầu.

ESG trong văn hóa doanh nghiệp

Cuối cùng – và cũng là yếu tố cốt lõi – ESG chỉ có thể thực sự vận hành nếu trở thành một phần của văn hóa doanh nghiệp. Những giá trị như minh bạch, chính trực, cầu thị và trách nhiệm phải được hấp thụ vào mọi cấp bậc trong tổ chức – từ ban lãnh đạo đến nhân viên tuyến đầu, từ phòng họp đến hiện trường sản xuất.

Khi văn hóa ESG được hình thành, các quyết định sẽ không chỉ tuân theo quy trình, mà còn xuất phát từ nội tâm tổ chức. Đây là nền tảng giúp doanh nghiệp duy trì hành động nhất quán, kể cả khi không có áp lực từ thị trường. Và chính điều đó tạo nên lòng tin – thứ tài sản quý giá nhất trong thời đại mà các nhà đầu tư ngày càng định giá doanh nghiệp không chỉ bằng con số, mà bằng đạo lý vận hành.

ESG quyết định dòng tiền

Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu đang tái định vị theo hướng phát triển bền vững, ESG đã trở thành một trong những tiêu chí then chốt chi phối quyết định phân bổ vốn. Theo dữ liệu từ MSCI và Bloomberg, tính đến năm 2025, trên 50% tài sản đầu tư toàn cầu sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các tiêu chuẩn ESG – một xu hướng không thể đảo ngược.

Những tập đoàn đầu tư hàng đầu như BlackRock, Vanguard hay Norges Bank đã áp dụng cơ chế loại trừ nghiêm ngặt đối với các doanh nghiệp không đáp ứng tiêu chí ESG. Trên các thị trường phát triển như Nasdaq, London Stock Exchange (LSE) và ngày càng rõ nét tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), hệ thống chuẩn hóa báo cáo phát triển bền vững đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp niêm yết. Song song đó, các định chế tài chính quốc tế như ADB, IFC hay World Bank đều đưa ESG vào danh mục điều kiện tiên quyết trong quá trình thẩm định và giải ngân vốn.

Điều này mang một thông điệp rõ ràng: Doanh nghiệp không theo chuẩn ESG sẽ dần bị loại khỏi bản đồ đầu tư toàn cầu – không phải vì thiếu tiềm năng tài chính, mà vì thiếu khả năng thích ứng với xu thế quản trị minh bạch, trách nhiệm và bền vững.

Tại Việt Nam, làn sóng ESG đang chuyển từ “tự nguyện” sang “bắt buộc”. Bộ Tài chính đã chủ động thúc đẩy lộ trình báo cáo phát triển bền vững, trong khi Ngân hàng Nhà nước yêu cầu tích hợp ESG trong khung xếp hạng tín dụng doanh nghiệp. Từ chính sách đến thị trường, từ vốn chủ sở hữu đến tín dụng ngân hàng, các dòng tiền đang được dẫn dắt bởi mức độ cam kết ESG thực chất của doanh nghiệp.

Đặc biệt, trong quá trình Việt Nam tiến tới nâng hạng thị trường, ESG không chỉ là “giấy thông hành” để tiếp cận dòng vốn dài hạn từ các quỹ toàn cầu, mà còn là chỉ dấu thể hiện mức độ trưởng thành của thị trường tài chính. Sự hiện diện của các sản phẩm ESG như trái phiếu xanh, ETF ESG, hay các chỉ số phát triển bền vững sẽ không chỉ làm sâu sắc cấu trúc thị trường, mà còn góp phần tạo dựng lòng tin và gia tăng sức hút với nhà đầu tư quốc tế.

Trong kỷ nguyên hậu đại dịch và biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nhà đầu tư không chỉ tìm kiếm lợi nhuận – họ tìm kiếm sự bền vững. Và ESG chính là chiếc la bàn giúp dòng vốn tìm đúng nơi để dừng lại lâu dài.

Việt Nam trong dòng chảy ESG toàn cầu: Cơ hội và thách thức

Trong làn sóng chuyển dịch dòng vốn toàn cầu theo tiêu chuẩn phát triển bền vững, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến tiềm năng tại châu Á. ESG không chỉ là thước đo trách nhiệm, mà còn là cơ hội chiến lược giúp doanh nghiệp trong nước hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường vốn quốc tế.

Về mặt cơ hội, nhiều định chế tài chính quốc tế, trong đó có IFC, ADB và HSBC, đều đánh giá Việt Nam là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn để phát triển tài chính bền vững. Thị trường đang trong giai đoạn bản lề để đón dòng vốn quốc tế hậu nâng hạng – nơi các tiêu chí ESG sẽ đóng vai trò “bộ lọc đầu tiên” trong các quyết định giải ngân. Việt Nam cũng có hệ sinh thái doanh nghiệp trẻ, linh hoạt, sẵn sàng tích hợp ESG ngay từ đầu. Đây là lợi thế hiếm có để tạo ra sức bật trên thị trường quốc tế, đặc biệt khi các nền kinh tế lớn đang mất nhiều thời gian và nguồn lực để tái cấu trúc hệ thống cũ.

Cùng với đó, dân số trẻ, tốc độ đô thị hóa cao và nền kinh tế số đang phát triển mạnh sẽ là nền móng cho ESG trở thành động lực tăng trưởng mới, thay thế dần mô hình khai thác tài nguyên truyền thống.

Tuy nhiên, hành trình ESG tại Việt Nam cũng đối mặt với không ít thách thức. Việc thiếu chuẩn hóa dữ liệu, hệ thống đo lường và báo cáo theo thông lệ quốc tế khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó trong việc xây dựng báo cáo ESG đủ độ tin cậy. Hiện tại, Việt Nam vẫn thiếu các tổ chức xếp hạng ESG độc lập có uy tín, dẫn đến khoảng trống trong giám sát và tạo động lực chuyển đổi. Đặc biệt, tư duy ngắn hạn còn phổ biến, khi một bộ phận doanh nghiệp vẫn coi ESG là chi phí, thay vì đầu tư cho giá trị dài hạn.

Để ESG thực sự đi vào huyết mạch của doanh nghiệp, cần một liên minh hành động đa tầng giữa nhà nước, doanh nghiệp, nhà đầu tư, truyền thông và giới học thuật. Nhà nước cần thiết lập khung pháp lý rõ ràng, thúc đẩy lộ trình bắt buộc báo cáo ESG và có cơ chế ưu đãi tài chính cho các doanh nghiệp tiên phong. Doanh nghiệp phải xem ESG là chiến lược lõi, đầu tư vào hệ thống quản trị và xây dựng năng lực nội tại. Nhà đầu tư cần đưa ESG vào tiêu chí bắt buộc trong quyết định giải ngân. Truyền thông đóng vai trò định hướng nhận thức và lan tỏa các giá trị ESG đến cộng đồng. Giới học thuật có thể hỗ trợ tiêu chuẩn hóa khái niệm, cung cấp tri thức nền tảng và kết nối với các thực tiễn quốc tế.

Vai trò của IR trong việc chuyển hóa ESG thành niềm tin thị trường

Nếu ESG là hành trình kiến tạo giá trị bền vững, thì IR chính là người dẫn đường để đưa những giá trị đó đến với nhà đầu tư một cách thuyết phục, minh bạch và chiến lược. Trong thời đại mà dữ liệu phi tài chính ngày càng chi phối quyết định đầu tư, IR không chỉ là người trình bày báo cáo, mà là người kết nối giữa lý tưởng ESG và kỳ vọng thị trường.

Trước hết, IR là người kết nối hệ sinh thái ESG nội tại của doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi họ phải hiểu và tổng hợp thông tin từ nhiều phòng ban: môi trường, nhân sự, vận hành, pháp chế, kiểm soát nội bộ, từ đó tạo nên một dòng chảy dữ liệu xuyên suốt, có thể kiểm chứng và phục vụ cho công bố thông tin ESG một cách có hệ thống.

Thứ hai, IR phải là người kiểm chứng giá trị thật – chống lại mọi biểu hiện “greenwashing”. Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp mới chỉ đang “học làm ESG” và chưa thực sự chuyển hóa mô hình vận hành, IR có vai trò sàng lọc, phản biện và đảm bảo rằng những thông tin đưa ra thị trường là trung thực, có căn cứ, và phản ánh đúng mức độ cam kết của doanh nghiệp. Đây là tuyến phòng thủ đầu tiên để bảo vệ uy tín niêm yết và niềm tin nhà đầu tư.

Thứ ba, IR là người kể chuyện bằng ngôn ngữ thị trường. Không phải tất cả nhà đầu tư đều đọc được ngôn ngữ ESG theo cách chuyên gia phát triển bền vững hiểu. Do đó, IR cần chuyển hóa dữ liệu ESG thành giá trị kinh tế: chi phí – lợi ích, rủi ro – cơ hội, ngắn hạn – dài hạn. Một chỉ số khí thải được giảm 20% không phải chỉ là một con số, mà còn là cơ sở để giảm chi phí vốn, tăng cơ hội tiếp cận quỹ ESG, và mở ra thị trường mới.

Cuối cùng, IR là người giám sát hành trình ESG. Họ không chỉ báo cáo tiến độ thực hiện các cam kết ESG với thị trường, mà còn phản hồi kỳ vọng của nhà đầu tư vào nội bộ doanh nghiệp – tạo ra một vòng lặp cải tiến liên tục và đối thoại hiệu quả.

Chính vì vậy, đội ngũ IR trong kỷ nguyên ESG cần vượt khỏi vai trò kỹ thuật. Họ phải có tư duy chiến lược, hiểu tài chính – quản trị – phát triển bền vững, am hiểu pháp lý, đồng thời có khả năng truyền thông định hướng. IR không chỉ là “cánh tay nối dài” của Ban lãnh đạo ra bên ngoài, mà là “kiến trúc sư của niềm tin” – người định hình cảm nhận thị trường về giá trị dài hạn của doanh nghiệp.

ESG không chỉ là con đường, mà là định mệnh phát triển

ESG không còn là lựa chọn, mà đang trở thành một định đề sống còn trong thời đại mà lòng tin và trách nhiệm là tài sản khan hiếm. Với các nhà đầu tư toàn cầu, doanh nghiệp không đơn thuần là những con số, mà là hệ sinh thái của giá trị, đạo đức và tầm nhìn. Những ai đi sớm với ESG – không chỉ để đáp ứng yêu cầu thị trường, mà vì một triết lý phát triển bền vững – sẽ là người có vị thế dẫn dắt.

Trong hành trình này, IR không còn là người đứng ngoài quan sát hay đơn thuần truyền tải báo cáo. IR là tâm điểm của sự chuyển hóa, là người kể lại hành trình ESG bằng dữ liệu, bằng niềm tin thị trường, và bằng ngôn ngữ của giá trị thật. Khi ESG trở thành ngôn ngữ chung giữa doanh nghiệp và nhà đầu tư, thì IR chính là người phiên dịch trung thực và chiến lược nhất.

Trong một thế giới mà rủi ro phi tài chính có thể định hình vận mệnh doanh nghiệp, thì ESG là la bàn dẫn đường, và IR là người cầm lái để xây dựng niềm tin dài hạn. Không phải ngẫu nhiên mà những thị trường, doanh nghiệp, và thương hiệu chạm được vào cảm xúc toàn cầu đều là những thực thể sống cùng giá trị ESG.

“Trong thế giới mà lòng tin là tài sản khan hiếm, thì ESG chính là đơn vị đo lường lòng tin, và IR chính là người kiến tạo sự tin cậy đó.”

Theo Lao Động